TÜRKİYE'DE MİMARİ MAKET

Maket, mimarlık üretiminin vazgeçilmez bir parçası; yüzyıllardan beri farklı amaçlarla mimari maket üretiliyor. Eskiden, inşaatın kılavuzu olarak proje yerine maket kullanıldığını biliyoruz. Kimi zaman da adak olarak üretildiğini. Bazen yarışma projeleri için, bazen deney yapmak için; bazen kültürel iletişim aracı olarak müze ve sergi salonlarında, eğitimin parçası olarak okullarda veya satış amaçlı teşhir salonlarında kullanılmak üzere maket üretiliyor. Mimari maket, kimi zaman bir düşünceyi sınamak, kimi zaman da sunmak, temsil etmek üzere hazırlanıyor. Peki, mimarlık üretiminin bu denli içinde olan maketi kimler, hangi koşullarda, hangi malzeme ve tekniklerle üretiyor?

Düşünme ve Görselleştirme Aracı Olarak Türkiye’de Mimari Maket | 20. Yüzyıldan Bir Kesit adını taşıyan kitap, mimari maketin ülkemizdeki durumunu anlamaya çalışan bir araştırma projesinin ürünü. Kitap, maketin mimarlık pratiği-eğitimi-tarihi ve arşivindeki yerini ele alan metinlerin yanı sıra sekiz maket yapımcısının —Sami Pazarbaşı, Sidel Pazarbaşı, Yusuf Z. Ergüleç, Selahattin Yazıcı, Mehmet Şener, Varjan Yurtgülü, İhsan Kostak, Murat Küçük— yaşam öyküleri, profesyonel çalışmaları ve üretimlerinden oluşan bir seçkiyi kapsıyor. Bu alanda bir ilk olan kitap, aynı zamanda araştırma sürecinde iş birliği yapılan kurumların bu konu özelindeki çalışmalarına ve bu bağlamdaki tartışmalara yer veriyor.

Kitabın alt başlığı 20. yüzyıla işaret ediyor. Ancak, itiraf etmek gerekiyor ki kitapta, 20. yüzyılın ikinci yarısının ağırlığı, ilk yarıya göre daha vurgulu. Bunun nedeni gerçekten de söz konusu aralıkta bir ağırlık olduğunun tespit edilmesinden veya böyle bir yorumlamadan kaynaklanmıyor. Nedenini, henüz erişebilirken bu dönemin kaynaklarını kayıt altına alma telaşı olarak tanımlamak doğru olur. Zira, hala konuşabildiğimiz, dokümanına erişebildiğimiz kaynaklar bir anda erişilemez hale gelebiliyor. Bu kaynakları ciddiye almak, her zaman orada olmayabileceklerini akılda tutmak gerekiyor. Bu amaca hizmet etmek için oluşan “Pelin Derviş Yayın Projesi”, Pelin Derviş’in kent, mimarlık ve tasarım alanlarında yaptığı araştırma ve dokümantasyon ağırlıklı çalışmaları kayda geçirerek okurla paylaşmak üzere hayata geçti. Düşünme ve Görselleştirme Aracı Olarak Türkiye’de Mimari Maket | 20. Yüzyıldan Bir Kesit, bu projenin ilk yayını olarak meraklılara sunuluyor.

Kitap, https://pelindervis.com/tr/publications/maket adresinden sipariş verilerek temin edilebilir.

Düşünme ve Görselleştirme Aracı Olarak Türkiye’de Mimari Maket | 20. Yüzyıldan Bir Kesit